سوال:با سلام برا اینکه وقتتون رو نگیریم بی مقدمه می رم سر اصل مطلب.آدم مذهبی و معتقدی هستم ( حداقل به ظاهر) اما چند وقتیه که به صورت های مختلف به یک کلمه برخورد می کنم که اونم "توبه" هستش. نمی گم آدم بی ایرادی هستم،برعکس خیلی هم ایراد و مشکل دارم و کم گناه نکردم. ولی وقتی به خودم رجوع می کنم که برای توبه کردن؛ به اصلاح خودم بپردازم نمی تونم بفهمم از کجا باید شروع کنم. اگر ایراد عمده ای در چشم و گوش و زبان داشتم بهتر می دونستم که باید چی کار کنم (مثلا اگه خیلی غیبت می کردم) اما اینطوری اصلا نمی دونم از کجا باید شروع کنم و چی کار باید بکنم که خدا ازم راضی باشه و اون توبه ای که هی برام نشونه میذاره محقق بشه.از طرفی برای گناهان قلب که خیلی مهمه نمی دونم باید چی کار کنم. عجب،ریا،کبر و غرور و... خیلی سخت اصلاح میشه و راه مشخصی براش نیست. مثلا وقتی ناخودآگاه این فکر به ذهنم می رسه که "من از دیگران بهترم" چطور باید کنترل بشه و راهش چیه؟؟
خلاصه اینکه چند وقتیه درونم غوغایی به پائه و یکسره دارم با خودم کلنجار میرم. لطفا کمکم کنید.
پاسخ به سوال شما: ممنون از این که سوال خود را با ما در میان گذاشتید ان شاالله که پاسخ گوی خوبی برای سوال شما باشیم
توبه و استغفار کردن یکی از سفارشات دین مبین اسلام می باشد که حتی رسول گرامی اسلام که برای احیا دین مبین اسلام و بیرون آوردن انسان ها از جهل و نادانی زحمات طاقت فرسایی کشیدند و درجات معنوی بالای داشتند تا جایی سفر آسمانی معراج هم داشتند خود را بی نیاز از استغفار نمی دانستند و لذا همیشه استغفار می کردند همان گونه که از امام صادق نقل شده است که حضرت فرمودند:
 رسول خدا (صل الله علیه و آله) در هر روز هفتاد بار از خدا عز و جل آمرزش مى‏ جست و به درگاه خدا عز و جل هفتاد بار توبه مى ‏کرد«1»
استغفار کردن به این صورت است که انسان گناهان ولو به ظاهر کوچک خود را به یاد بیاورد و برای آمرزش آن ها از خدای مهربان طلب بخشش کند و می تواند از ذکر استغفر الله ربی و اتوب الیه استفاده کند و این در سیره پیامبران دیگر هم که از نظر مقام بالا بودند وجود دارد به طوری که حضرت موسی که یکی از پیامبرانی است که از نظر مقام و منزلت بسیار بالاست تا جایی که حضرت را کلیم الله یعنی کسی که با خدا حرف می زند نامیده اند اما حضرت هم خود را مزین به صفت استغفار نموده و به خداوند این گونه عرضه می دارد:
اى پروردگار من،من به خود ستم کردم،مرا بیامرز.و خدایش بیامرزید.زیرا آمرزنده و مهربان است«2»
داروی خود برتر بینی:
1: کار زیاد خود را کم ببینیم: بعضی وقت ها وقتی به کار خود نگاه می کنیم می بینیم خوب کار می کنیم و زیاد زحمت می کشیم و این فکر گاهی باعث می شود که به زحمات دیگران به دیده کوچک و کم نگاه کنیم و این گونه نگاه کردن به مرور زمان باعث می شود که خیال کنیم ما از دیگران برتر هستیم در حالی که در روایات ما را سفارش کرده اند که کار زیاد خود را کم ببینیم همان گونه که از رسول گرامی اسلام نقل شده است که فرمودند:
خداى تواناى بزرگ به چیزى بهتر از عقل عبادت و بندگى نشده، و مؤمن و گرویده به خدا و رسول عاقل نیست تا اینکه ده خصلت و خوى در او گرد آید: (1) خیر و نیکى را از او را امیدوارند، و (2) شرّ و بدى از او را ایمن و آسوده ‏اند، و (3) خیر و نیکى اندک را از جز خود بسیار شمارد، و (4) خیر و نیکى بسیار را از خویش اندک داند، و (5) از طلب و درخواست علم و دانش تا زنده است خسته نشده و بستوه نمی آید، و (6) از درخواست‏ کنندگان حوائج و خواسته‏ هاى پیش او دلتنگ نمی گردد، و (7) تواضع و فروتنى پیش او دوست دارتر است از تکبّر و سرکشى، و (8) فقر و ندارى پیش او دوستدارتر است از غنى و دارائى، و (9) نصیب و بهره او از دنیا قوت و چیزى است که انسان آن را می خورد و زنده می ماند، و (10) کسى را نمى‏ بیند جز آنکه می گوید: او از من بهتر و پرهیزکارتر است...«3»
کار نیک خود را فراموش کنیم: خیلی وقت ها به خاطر این که کار خوبی در حق کسی انجام داده ایم و یا این که اهل خوبی هستیم تصور می کنیم در این جهان فقط ما هستیم که خوبی می کیم و همیشه خوبی های خودمان را به یاد داریم و جایی برای کارهای نیک دیگران در ذهن نمی پرورانیم و این باعث می شود که روحیه خود برتر بینی در ما رشد کند و این در حالی است که اهل بیت به ما سفارش کرده اند که کارهای خوبی که انجام داده ایم را فراموش کنیم همان گونه که حضرت علی علیه السلام می فرماید:
هر کاری را که انجام می دهی مانند کسی باش که کاری انجام نداده است «4»
کناهان خود را کوچک نشماریم: خیلی وقت ها گناه کوچک دیگران را وقتی می ببینیم آن قدر برایمان بززگ است که تحمل نداریم ولی گناهان خودمان را یا نمی بینیم و یا خیلی کوچک و جزئی می بینیم و این باعث می شود که آن شخص گناه کار را کوچک بپنداریم و به خودمان مقام بالایی قائل بشویم در حالی که اهل بیت به ما سفارش کرده اند که گناهان خودمان را کوچک نپنداریم و حضرت علی علیه السلام در این زمینه می فرماید:
 خداوند خشم خود را در معصیت مخفى کرده است اینک هیچ گناهى را کوچک ندانید ممکن است خداوند غضب کرده باشد و شما از آن اطلاع نداشته باشید«5»

لطفا سوالات و نظرات خود را در قسمت نظرات وبلاک راه فضیلت بنویسید برای ورود به وبلاک راه فضیلت روی کلمه راه فضیلت کلیک کنید راه فضیلت  یا در وبلاک  معراج بنویسید برای ورد به وبلاک معراج روی کلمه  معراج کلیک کنید  معراج همچنین شما می توانید سوالات خود را در قسمت اخلاق و عرفان سایت ذی طوی بنویسید و پاسخ های کارشناسان این قسمت را ببینید برای ورد به سایت ذی طوی  روی کلمه ذی طوی  کلیک کنید

منابع:
1:عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ کَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص یَسْتَغْفِرُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فِی کُلِّ یَوْمٍ سَبْعِینَ مَرَّةً وَ یَتُوبُ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ سَبْعِینَ مَرَّةً«کافی ج 2 ص 504»
2:قالَ رَبِّ إِنِّی ظَلَمْتُ نَفْسی‏ فَاغْفِرْ لی‏ فَغَفَرَ لَهُ إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحیم«سوره قصص آیه 16»
3:: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صل الله علیه و آله): لَمْ یُعْبَدِ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِشَیْ‏ءٍ أَفْضَلَ مِنَ الْعَقْلِ وَ لا یَکُونُ الْمُومِنُ عَاقِلا حَتَّی تَجْتَمِعَ فِیهِ عَشْرُ خِصَالٍ الْخَیْرُ مِنْهُ مَأْمُولٌ وَ الشَّرُّ مِنْهُ مَأْمُونٌ یَسْتَکْثِرُ قَلِیلَ الْخَیْرِ مِنْ غَیْرِهِ وَ یَسْتَقِلُّ کَثِیرَ الْخَیْرِ مِنْ نَفْسِهِ «إرشادالقلوب، ج 1، ص 197.»
4: إذا فعلت کل شی‏ء فکن کمن لم یفعل شیئا «شرح نهج البلاغه ابن‏ ابی‏ الحدید، ج 20، ص 258.»
5:عَنْ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام  قَالَ إِنَّ اللَّهَ أَخْفَى سَخَطَهُ فِی مَعْصِیَتِهِ فَلَا تَسْتَصْغِرَنَّ شَیْئاً مِنْ مَعْصِیَتِهِ فَرُبَّمَا وَافَقَ سَخَطَهُ وَ أَنْتَ لَا تَعْلَ « ِ خصال صدوق، ج 1، ص 209.»